Vandaag heb ik met mijn wandelmaatje geprobeerd om een wandeling te maken door het Börgermoor.
We begonnen onze wandeling bij de foto van het werkkamp Börgermoor. Het 1e Emslandlager werd in 1933 gebouwd. Hier werden toen duizend marxisten uit het Ruhrgebied opgesloten. De gevangen van het kamp moesten het veen (Moor) ontginnen.
Het standbeeld van een "Moorsoldaat"
Op een parkeerplaats in Esterwegen stond de bus van Borussia Dormund. Het was geen bus met voetballers maar met scholieren.
Deze scholieren brachten net als wij een bezoek aan Gedenkstätte Esterwegen. Het voormalige kamp staat bekend als Emslandlager VII.
We hebben eerst de wisseltentoonstelling "Ordnung und vernichtung. Die Polizei im NS-Staat" bezocht.
De tentoonstelling schetst de weg van een hervormingsgezinde, democratische politiemacht in de Weimarrepubliek naar een machtsinstrument voor de nazi's.
Er wordt aandacht besteed aan de rol van de politie als uitvoerende macht van de nationaalsocialistische terreur en hun betrokkenheid bij vervolgingen en deportaties.
Hanners Wader zingt het lied "Die Moorsoldaten" op zijn album Hannes Wader singt Arbeitslieder.
Klik hier voor zijn versie van het lied.
Hieronder de tekst van het lied.
Wohin auch das Auge blickt
Moor und Heide nur ringsherum
Vogelsang uns nie erquickt
Eichen stehen kahl und krumm
Wir sind die Moorsoldaten
Und ziehen mit dem Spaten ins Moor (2x)
Hier in dieser öden Heide
Ist das Lager aufgebaut
Wo wir fern von jeder Freude
Hinter Stacheldraht verstaut
Wir sind die Moorsoldaten
Und ziehen mit dem Spaten ins Moor (2x)
Morgens ziehen die Kolonnen
In das Moor zur Arbeit hin
Graben bei dem Brand der Sonne
Doch zur Heimat steht ihr Sinn
Wir sind die Moorsoldaten
Und ziehen mit dem Spaten ins Moor (2x)
Auf und nieder geh'n die Posten
Keiner, keiner kann hindurch!
Flucht wird nur das Leben kosten
Vierfach ist umzäunt die Burg
Wir sind die Moorsoldaten
Und ziehen mit dem Spaten ins Moor (2x)
Doch für uns gibt es kein Klagen
Ewig kann's nicht Winter sein!
Einmal werden froh wir sagen:
Heimat du bist wieder mein!
Dann zieh'n die Moorsoldaten
Nicht mehr mit dem Spaten ins Moor (2x)
Vervolgens hebben we het buitenterrein bezocht.
De 480 meter lange kampstraat was voorzien van een binnenpoort.
In deze wand staan de 15 kampnamen Borgermoor, Aschendorfermoor, Brual-Rhede, Walchum, Neusustrum, Oberlangen, Esterwegen, Wesuwe, Versen, Fullen, Gross Hesepe, Dalum, Wietmarschen, Bathorn en Alexisdorf.
Wil je meer weten over de 15 Emslandlager ?
Dan is het boek "Gevangen in het veen" van Pieter Albers een aanrader.
Infohokje over het MoorinfoPfad.
Een groot deel van het pad is een vlonderpad.
In deze video zie je een boomverzorger in de boom klimmen.
Tja ... en dan kom je een bordje tegen met "Wegen Brandschäden bis auf Weiteres gesperrt ! ".
Geen opmerkingen:
Een reactie posten